Chertuala hi Chervungi nuta a ni a mi neinung tak an ni a. An khuaah chuan nula hmeltha tak mai Darthiangi a awm a, Darthiangi nen chuan an innei a, nimahsela rei fe an inneih hnu pawhin fa an neih hauh lo mai a . A tu zawk nge fa nei thei lo zawk pawh inhre lo mahse Darthiangi vanduaiah an ruat mai thin a. Chutia fa nei lova an awm reng avang chuan Chertuala pawh chu a lungngai em em mai a. Chutih lai chuan an khuaah hmeichhe naupang inkawibah rual hi hmeltha tak mai a awm a, chu chu Chertuala chuan a chhaih fiam duh viau va. Chuvang chuan a ni ang chu Darthiangi pawh chuan a thik rilru deuh va. Darthiangi chuan an kawta an inkawibahte chu a zahmawhte a lo hawlh sak a, a kawi te a lo paih bo sak thin a. Chutia Darthiangi’n a tih chu hmeichhe naupang chuan a nu hnenah a sawi thin a. Mahse a nu chuan, “I nulat hnuah a pasal I neih sak hlauh dawn nia” a lo ti mai thin a, kawi dang te a lo pe leh mai thin a.

Tih ang ngei chuan chu hmeichhe naupang a lo nulat chuan Chertuala chuan neih a tum ta tak tak a, Darthiangi nen lah fa an la nei lo fo mai bawk si a. Nimahsela Darthiangi chu a duh em emin a ngai em em mai a, tin, Darthiangi pawhin a ngai em em bawk a. A nupui thar hruai tura mi an kal tawh pawh chuan Chertuala chuan Darthiangi kal mai a phal lova, a chelh leh thin a. Chertualate chuan Darbu leh Darkhuang an ngah mai a, Darkhuang pakhat a duh ber chu kalpui a tum a, ‘khawi nge ri tha ber’ tiin a tum lawr a tum lawr a. Nakinah chuan mo hruaite chu an lo hawng ta der mai si a a darkhuang tha ber pawh chu la hman lovin pakhat a tum lai chu a khum chhauk a, pawn lam pawha chhuak lovin kawmchar lamah a chhuak a. A kal pah chuan tlangbante chu a zut a zut a, hla a phuah a,

“Chhunah chul I, pawnah chul chhuak I,
Fapa lian chulin kan mawi lo ve” a ti a, a kal ta a.

Tin an in a va thlen chuan a nu leh pa leh a nutate chuan “Hetianga awm che, I thla pawh a bar ang e, I thla I hual ang u,” an ti a. Vawkpa lian tak an talh a, zu an siam a, anmahni darkhuang leh Darthiangi rawn lak chu a pahnihin an khai a, an tum vut vut mai a. Ani Darthiangi lah chu a lungleng lutuk chu kawmcharah a mu reng mai a, engmah tih zai reng a rel thei lova. Nakinah chuan a nau pakhat chuan a va ko va,

“Tho rawh, tho rawh, ka u Darthiangi,
Zu ruiin maw chham ang I zal le?”

a va ti a, ani chuan

“Zu ruiin chham ang ka zal lo ve,
Chera ngaih chham ang kan zalpui e,”

a lo ti mai a, a nau chuan, “Tih theih I nih loh hi,” a ti a, a kalsan leh ta a.

A nuta dang pakhat chuan va koh thawh a tum leh a,

“Chawngi u keini cho rual an awm lo,
Chente, bungpui vul leh na ila”

a va ti a, ani Darthiangi chuan

“Chente bungpui vul leh mah ila,
Chera ang lungdi kan tawng lovang”

a lo ti leh a, ani pawh chuan, “A, tihtheih I nih nang tak loh hi maw” a ti a, a kalsan leh ta a.

Nimahsela a pa chuan chuti ngawta awm reng thu a awm lo ve a a ti a, a va ko ve leh a, “Darthiang tho ta che, chaw te va ei la, I thiante pawh va kawmin va intiharh ve ta che” a va ti ve leh a. Darthiangi chuan eng danga chhang lovin “Ka pa kan ina darkhuang ri vut vut ai chuan Chertuala ina tui um khuang ri chu ka bengah a lut zawk daih mai e” a lo tihsan leh a, a pa pawh chu a lo tibeidawng leh der mai a.

Tichuan Darthiangi chu engmah tih zai rel lo chuan a khawsa ve mai mai a. An chhung an khawsa thei bawk a, ama lunglen chu a awmpui mai mai a, a zai a zai thin a. Mahse a hmelthat avangin inleng, betu chu a nei zut a, ani chuan “Chertuala ka sawi haw tur chu ka nei lovang” a ti mai thin a. Nakinah tlangval pakhat chuan “Chutia sawi mai mai na na na chu ka haw lovang” a ti a, a be ve a, chu nen chuan an innei ta a. An inneih veleh khawhranah a pempui ta daih mai a.

Nikhua a lo rei a, mikhuaah chuan fate pawh pahnih lai an lo nei ta a. An khawsa thei viau va, khuangchawi an lo tum ta a, Chertuala kha chu fa pawh a nei chuang lova. Chutia Darthiangi te’n khuangchawi an tum lai kher chuan Chertuala chuan an khuaah chuan bel a va zuar a, Darthiangi chuan a fa pakhat a pua a, pakhat a kai a, mi inah zu chhim tur sawmin a leng lawr a. Chutih lai tak chuan Chertuala bel zuar chu a hmu hlauh va, a banah a kai a, zu chhimah a sawm ve nghal a.

Chertuala chuan,

“Tu fa hrai nge kawr puana I puak?
Tu fa hrai nge chawnbana I kaih?”

a han ti a. Darthiangi chuan,

“Keima hraichawi kawr puana ka puak,
Keima hraichawi chawnbana ka kaih” a ti a.

Chertuala chu inchhungah chuan a kai lut ta a, nula leh tlangval chu inchhung dung tluan mai chuan an thu tlar a, an ke leh an ke chuan lo inkhan thelh nulh mai a. Darthiangi chuan kawngka atang chuan

“Zawl lo kian u, lamzawl lo kian u,
Sanghal hriama lamzawl lo kian u”

a han ti a, nula leh tlangval chuan an ke chu an la ta sung sung mai a. Tah chuan Chertuala chu a lam a

“Lungi Dari’n khuang thiang a la e,
Sanghal hriama zing ka zin sual,” a ti a

Darthiangi chuan zu khawn a lo siam a, khawn thiangin a siam a, Chertuala nen chuan an khawn dun ta rial mai a. Darthiangi pasal chuan khumpui lam tap kil atang chuan, “Chertual, a ngaih zawng min ngaih sak em suh ang che aw” a lo ti a.

Nakinah chuan an tin zo ta a. Chertuala pawh chu a hawn a hun ta bawk a, a kal dawn chuan a bel zarh chu a paih keh vek a, a haw ta vang vang a. In a va thlen chuan a sial te, a kel te, a vawk te, a ar te, a ui te – a ran zawng zawng chu a kharkhip vek a –

“Kan bawar hman laitual leng lovin,
Kipte’n lungdi han ngai tlang ila”

a ti a, amah pawh inchhungah chuan a inkharkhung tlat a. Tichuan a rante zawng zawng nen chuan an thi ta vek a ni, an ti.

A tawp ta

Source: Mizo Thawnthu (Dahrawka)

• Mizo Thawnthu List